Klimat a zdrowie
 |
Strona zawiera zbiór odnośników prowadzących do serwisów udostępniających on-line informacje dotyczące wpływu klimatu na zdrowie człowieka i warunków bioklimatycznych miast polskich oraz listę ciekawych publikacji z tego zakresu. |
Wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie ludności w obszarze polsko-czeskiego pogranicza
Autorzy: Vítězslav Jiřík, Barbara Hermanová, Andrea Dalecká, Irena Pavlíková, Jan Bitta, Petr Jančík, Leszek Ośródka, Ewa Krajny, Franciszek Sładeczek, Grzegorz Siemiątkowski, Katarzyna Kiprian, Ewa Głodek Bucyk
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Ostravská univerzita, Vysoká škola báňská – Technická univerzita Ostrava, 2020, 129 s.
Adres: https://www.imgw.pl/badania-nauka/publikacje-ksiazkowe/wplyw-zanieczyszczenia-powietrza-na-zdrowie-ludnosci-w-obszarze
Prezentowana publikacja stanowi podsumowanie efektów prac zrealizowanych w ramach międzynarodowego projektu „Wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie ludności w obszarze polsko-czeskiego pogranicza” (HEALTHAIR). Przedstawiono w niej: warunki topograficzne obszaru badań, charakterystykę substancji zanieczyszczających i dopuszczalnych stężeń, warunki meteorologiczne obszaru HEALTHAIR i ich wpływ na jakość powietrza, źródła zanieczyszczeń powietrza i poziomu ich emisji na analizowanym obszarze, ocenę toksyczności wybranych najważniejszych zanieczyszczeń powietrza oraz analizę wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie społeczeństwa i śmiertelność populacji. Praca została bogato zilustrowana i wydana w wersji dwujęzycznej – polskiej i czeskiej.
Warunki termiczne w Polsce na przełomie XX i XXI wieku i ich wpływ na umieralność
Magdalena Kuchcik
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 2017, 279 s. (Prace Geograficzne, 263).
Adres: http://rcin.org.pl/igipz/dlibra/publication/85081?tab=1&language=pl
W pracy przeprowadzono analizę zmienności warunków termicznych w latach 1975-2014 dotyczy 12 miast (Białegostoku, Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Łodzi, Olsztyna, Poznania, Szczecina, Torunia, Warszawy i Wrocławia) i szerokiego spektrum charakterystyk termicznych. Analizę umieralności w zależności od warunków atmosferycznych prowadzono przy użyciu uogólnionych modeli addytywnych GAM z uwzględnieniem długookresowego trendu i zmienności sezonowej liczby zgonów, roku badania, dnia tygodnia oraz średniej dobowej temperatury powietrza. Na podstawie informacji o zgonach w ciągu doby scharakteryzowano umieralność w dniach gorących i zimnych. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem częstości skrajnie gorących warunków termicznych w XXI wieku występuje złagodzenie wzrostu umieralności w porównaniu do lat 80. i 90. XX wieku.
Wpływ klimatu na stan zdrowia w Polsce: stan aktualny oraz prognoza do 2100 roku
Krzysztof Błażejczyk, Jarosław Baranowski, Anna Błażejczyk
Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa, 2015, 215 s.
Adres: http://rcin.org.pl/igipz/dlibra/docmetadata?id=60110
Poznanie czynników, które wpływają na powstanie i rozwój chorób krążenia ma bardzo duże znaczenie dla profilaktyki. W kolejnych rozdziałach pracy omówiono takie zagadnienia jak: rolę czynników klimatycznych w kształtowaniu liczby zachorowań i zgonów na niektóre choroby klimatozależne, zmienności czasowe i przestrzenne chorób klimatozależnych w Polsce, zmiany cech klimatu istotnych w rozwoju chorób klimatozależnych, kompleksowe wskaźniki oddziaływania klimatu i jego zmian na stan zdrowia społeczeństwa, przewidywane do 2100 r. zmiany podstawowych cech klimatu, prognozy stanu zdrowia do 2100 r., niezbędne działania adaptacyjnych systemu ochrony zdrowia do zmian klimatu.
Potencjał leczniczy klimatu Polski
Magdalena Kuchcik, Krzysztof Błażejczyk, Jakub Szmyd, Paweł Milewski, Anna Błażejczyk, Jarosław Baranowski
IGiPZ PAN, Wyd. Akademickie Sedno, Warszawa, 2013, 272 s.
Adres: http://www.rcin.org.pl/igipz/dlibra/docmetadata?id=56052
W pracy dokonano oceny klimatu całej Polski w kontekście lecznictwa klimatycznego. W opracowaniu uwzględniono nowe metody badawcze oraz nowe zagadnienia ujęte w opracowaniach bioklimatu, tj. kwestie długotrwałości niekorzystnych warunków pogodowych (fal upałów, zimna, okresów parnych) czy kontrastowości warunków bioklimatycznych pomiędzy stałym miejscem zamieszkania a miejscem leczenia lub wypoczynku. Zwrócono też uwagę na kwestię zróżnicowania topoklimatycznego miejscowości, której klimat jest lub może być wykorzystywany w lecznictwie, a także na sposoby prezentacji lokalnych warunków klimatycznych na mapach.
Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka
Teresa Szczęsna-Kozłowska, Barbara Krawczyk, Magdalena Kuchcik
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 2004, 198 s.
Adres: http://rcin.org.pl/igipz/dlibra/publication/13509/edition/2444
Głównym celem pracy jest przedstawienie wpływu czynników atmosferycznych na organizm człowieka, na występowanie chorób meteorotropowych, klimatyczne uwarunkowania zachorowalności i umieralności. Autorki pracy starały się przedstawić przede wszystkim wyniki badań prowadzonych w Polsce, na tle osiągnięć nauki światowej w tym zakresie.
Bioklimat
Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce
Krzysztof Błażejczyk, Anna Kunert
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 2017, 279 s.
Adres: http://www.rcin.org.pl/igipz/dlibra/publication/39725/edition/19801
Prezentowana książka jest efektem wieloletnich doświadczeń autorów związanych z badaniem wpływu warunków atmosferycznych na organizm oraz na kształtowanie warunków bioklimatycznych. Zawiera podsumowanie stanu wiedzy w tej dziedzinie, przedstawiając najnowsze propozycje metodyczne w odniesieniu do zagadnień związanych z badaniami relacji pomiędzy warunkami klimatycznymi i bioklimatycznymi a rekreacją i turystyką. Monografia podzielona jest na 4 główne części, poprzedzone obszernym wstępem, w którym ogólnie scharakteryzowano bodźce atmosferyczne oddziałujące na organizm człowieka. Część pierwsza zawiera omówienie klimatycznych uwarunkowań rekreacji i turystyki. Przedstawiono tu rolę poszczególnych elementów klimatu (promieniowania słonecznego, usłonecznienia, zachmurzenia, temperatury i wilgotności powietrza, wiatru, ciśnienia i zjawisk meteorologicznych) oraz stanów pogody w korzystaniu z różnych form wypoczynku i turystyki. Część druga dotyczy fizjologicznych podstaw rekreacji i turystyki. Zawiera ona informacje, jakie reakcje fizjologiczne zachodzą w organizmie człowieka pod wpływem bodźców atmosferycznych. Skoncentrowano się na uwarunkowaniach gospodarki cieplnej, wodnej i mineralnej podczas przebywania w terenie otwartym przy różnej aktywności fizycznej. W części trzeciej zebrano metody służące do oceny warunków bioklimatycznych. Obejmują one wskaźniki biometeorologiczne i biotermiczne oraz wskaźniki bioklimatyczne. Pierwsze dwie grupy wskaźników opierają się na chwilowych informacjach o stanie atmosfery, natomiast wskaźniki bioklimatyczne wykorzystują wieloletnie informacje o różnych cechach klimatu. Część czwarta zawiera informacje o warunkach bioklimatycznych panujących w różnych regionach bioklimatycznych Polski. Są tu przedstawione, z punktu widzenia rekreacji i turystyki, ogólne cechy klimatu. Szczególną uwagę zwrócono jednak na charakterystykę bioklimatu, opartą na niektórych wskaźnikach biometeorologicznych i bioklimatycznych.
Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwości jego wykorzystania w lecznictwie
Teresa Szczęsna-Kozłowska, Krzysztof Błażejczyk, Barbara Krawczyk, Danuta Limanówka
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 2002, 611 s.
Adres: http://rcin.org.pl/igipz/dlibra/publication/13510/edition/2537
W książce, poza wprowadzeniem i uwagami metodycznymi przedstawiono charakterystykę klimatu i bioklimatu, warunki biotermiczne i lokalne zróżnicowanie bioklimatu 43 polskich uzdrowisk. Przy omawianiu warunków biotermicznych zwrócono uwagę na ich przydatność podczas stosowania różnych form klimatoterapii: helioterapii, aeroterapii i kinezyterapii.
Stan badań klimatu i bioklimatu uzdrowisk polskich
Teresa Szczęsna-Kozłowska
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 2000, 61 s. (Dokumentacja Geograficzna; 16)
Adres: http://rcin.org.pl/igipz/dlibra/docmetadata?id=6243&from=publication
W opracowaniu przedstawiono zarys historii uzdrowisk, ich rozmieszczenie na obszarze Polski, zasady prawno-organizacyjne funkcjonowania uzdrowisk oraz stan badań w zakresie klimatu i bioklimatu wraz z zestawieniem prac opublikowanych. Zestawienie obejmuje ponad 400 pozycji w odniesieniu zarówno do uzdrowisk statutowych ido miejscowości starających się o status uzdrowiska, jak również do miejscowości potencjalnie uzdrowiskowych.
Bioklimatologia człowieka: metody i ich zastosowanie w badaniach bioklimatu Polski
Teresa Szczęsna-Kozłowska, Krzysztof Błażejczyk, Barbara Krawczyk,
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 1997, 200 s. (Monografie 1)
Adres: http://rcin.org.pl/igipz/dlibra/publication/13512/edition/2617
W pracy omówiono znaczenie bodźców klimatycznych dla człowieka; metody stosowane w badaniach bioklimatycznych: m.in. wskaźniki biometeorologiczne, klasyfikacje pogody na potrzeby bioklimatologii człowieka, klimatologiczno-fizjologiczne modele oceny warunków termicznych, wskaźniki oparte na bilansie cieplnym człowieka, model oceny warunków bioklimatycznych; badania zróżnicowania przestrzennego warunków bioklimatycznych; klimatologiczno-fizjologiczna typologia klimatów lokalnych; typy bioklimatu Polski i regiony bioklimatyczne.
Bioklimatyczna ocena i typologia uzdrowisk Polski
Krzysztof Błażejczyk
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 1983, 90 s. (Dokumentacja Geograficzna; zeszyt 3)
Adres: https://rcin.org.pl/Content/26985/download/
Praca ma charakter metodyczny i jest próbą zastosowania do bioklimatycznej oceny i typologii uzdrowisk Polski metod ilościowych, tzn. metody modelowej i taksonomii numerycznej. Autor starał się dać obiektywną ocenę środowiska geograficznego w 19 wybranych uzdrowiskach położonych w różnych regionach fizyczno-geograficznych kraju. Celem pracy było uzyskanie odpowiedzi na dwa podstawowe pytania: 1 - czy i w jakim stopniu walory środowiska geograficznego pozwalają na rozbudowę poszczególnych uzdrowisk oraz na rozszerzenie w nich sezonu kuracyjnego? 2 - jakie efekty daje zastosowanie metod ilościowych do bioklimatycznej oceny i typologii uzdrowisk. Kryterium bioklimatycznej typologii uzdrowisk był udział poszczególnych elementów środowiska geograficznego w tworzeniu warunków sprzyjających klimatoterapii. Parametrami liczbowymi, za pomocą których dokonano oceny środowiska geograficznego, były: częstość występowania bioklimatycznych typów pogody, względne sumy promieniowania bezpośredniego, udział terenów zielonych i zurbanizowanych w ogólnej powierzchni uzdrowiska oraz ilości opadającego pyłu w danym uzdrowisku.
Problemy bioklimatologii uzdrowiskowej, cz. II
Teresa Szczęsna-Kozłowska (red.)
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 1977, 92 s. (Dokumentacja Geograficzna; zeszyt 4)
Adres: https://rcin.org.pl/Content/27319/download/
Na pracę składają się artykuły: Próba zastosowania taksonomii numerycznej do oceny warunków termiczno-wilgotnościowych uzdrowisk Ziemi Kłodzkiej - K. Błażejczyk, Warunki bioklimatyczne uzdrowiska Cieplice Śląskie-Zdrój - T. Szczęsna-Kozłowska, Temperatura skóry człowieka jako wskaźnik bioklimatyczny - B. Krawczyk oraz Usłonecznienie w Polsce w lecie 1975 roku w aspekcie bioklimatycznym - M. Kuczmarski.
Problemy bioklimatologii uzdrowiskowej
Teresa Szczęsna-Kozłowska (red.)
Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 1975, 118 s. (Dokumentacja Geograficzna; zeszyt 3-4)
Adres: https://rcin.org.pl/igipz/dlibra/publication/39877/edition/27484
Na pracę składają się 5 artykułów: B. Krawczyk - Bioklimat uzdrowiska Iwonicz (s. 9-48), K. Błażejczyk - Warunki wietrzne w wybranych uzdrowiskach sudeckich (s. 49-75), A. Zawadzka - Warunki anemologiczne w uzdrowisku Polanica-Zdrój (s. 76-96), T. Kozłowska-Szczęsna i M. Kluge - Zanieczyszczenie powietrza w aspekcie bioklimatologicznym (na przykładzie Kudowy Zdroju) oraz M. Kuczmarski - Projekt automatycznego katatermometru (s. 107-113).
Bioklimat Wrocławia
Sebastian Sikora
Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniw. Wrocławskiego, tom 5, Wrocław, 2008, 153 s.
Adres: http://www.geogr.uni.wroc.pl/data/files/publikacje-rozprawy-naukowe-igrr/rozprawy_05.pdf
W pracy przedstawiono analizę warunków bioklimatycznych Wrocławia opartą na danych meteorologicznych Obserwatorium Meteorologicznego Zakładu Meteorologii Uniwersytetu Wrocławskiego z lat 1981-2000. Dane te posłużyły do oceny klimatu odczuwalnego za pomocą różnych wskaźników biometeorologicznych.
Sezonowa i wieloletnia zmienność typów pogody w Krakowie
Katarzyna Piotrowicz
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków. 2010
Adres: https://denali.geo.uj.edu.pl/publikacje,000150?&page=Klimatologia&lang=1
W pracy dokonano oceny tendencji zmian typów pogody oraz wyróżnionych na ich podstawie klimatologicznych pór roku w Krakowie w latach 1901-2008. Dla okresu 1991-2008 przeanalizowano typy pogody oraz ich sezonową i wieloletnią zmienność na tle fenologicznych (fito- i zoofenologicznych) pór roku oraz sezonów pyłkowych roślin dziewięciu taksonów roślin, których kwitnienie jest przyczyną wielu chorób alergicznych. Pozwoliło to na ocenę oddziaływania poszczególnych typów pogody na zdrowie i samopoczucie mieszkańców Krakowa.
Klimat i bioklimat miast
Acta Geographica Lodziensia, tom 104, 2016
Adres: https://ltn.lodz.pl/images/agl 104_2016_full-compressed.pdf
Tom 104 Acta Geographica Lodziensia zawiera wybrane artykuły powstałe po V konferencji „Klimat i bioklimat miast”, która odbyła się we wrześniu 2015 roku w Łodzi. Tom zawiera 21 artykułów poświęconych różnym aspektom klimatu miasta, w tym tematyce bioklimatycznej. Omawiane są między innymi takie zagadnienia jak: bodźcowość klimatu badana jest za pomocą uniwersalnego wskaźnika obciążenia cieplnego w wybranych miastach Pobrzeża i we Wrocławiu; sytuacje związane z nadmiernym upałem (wskaźnik WBGT) w Kielcach; bodźcowość klimatu Rzeszowa oceniana za pomocą analiz wybranych sytuacji meteorotropowych, występowania niskiego ciśnienia atmosferycznego, frontów atmosferycznych, chwiejnych stanów atmosfery oraz zjawisk fenowych; dobowa zmienność występowania pyłków traw w Krakowie na tle warunków meteorologicznych.